1. Anasayfa
  2. Nasıl Yapılır

Huawei Telefonlarda Parmak İzi Okuyucu Sorunları ve Çözümleri

Huawei Telefonlarda Parmak İzi Okuyucu Sorunları ve Çözümleri
Huawei Telefonlarda Parmak İzi Okuyucu Sorunları ve Çözümleri
0

YouTube video

Huawei telefonların parmak izi okuyucu özelliği, kullanıcılara telefonlarını güvenli bir şekilde kilitleme ve açma imkanı sağlamaktadır. Bu özellik, kullanıcının parmak izini tarar ve kaydeder, ardından telefonu sadece kaydedilen parmak iziyle açmasına izin verir. Ancak bazen kullanıcılar, Huawei telefonlarında parmak izi okuyucuyla ilgili sorunlarla karşılaşabilirler. Bu blog yazısında, Huawei telefonlarında parmak izi okuyucusunun nasıl çalıştığı, olası sorunlar ve nedenleri, sorunları çözmek için neler yapabileceğiniz ve onarım merkeziyle iletişime geçmeden önce yapabilecekleriniz hakkında bilgi vereceğiz. Ayrıca, telefonunuzdaki parmak izi verilerini temizlemek ve farklı parmaklarınızı kaydetmek gibi çözümler de paylaşacağız.

Huawei telefonlarında parmak izi okuyucu nasıl çalışır?

Huawei telefonlarında parmak izi okuyucu nasıl çalışır? Huawei, akıllı telefonlarında parmak izi okuyucu teknolojisini kullanarak kullanıcıların telefonlarını güvenli bir şekilde kilitlemelerine ve açmalarına olanak sağlamaktadır. Parmak izi okuyucu sistemi, kullanıcının parmak izi örüntülerini tarayarak telefonu kilitleyen ve açan bir güvenlik özelliğidir. Bu teknoloji, kullanıcının parmak izi verilerini telefonun içindeki bir donanım ya da sensör tarafından taranarak tanımlar ve saklar. Ardından, kullanıcının telefonu kilitlemeye veya açmaya çalıştığında, parmak izi okuyucu bu verileri kullanarak kimliği karşılaştırır ve cihazı kilitleme ya da açma işlemine izin verir.

İlk olarak, parmak izi okuyucunun nasıl çalıştığını anlamak için bu teknolojinin temel işleyişine bir göz atalım. Parmak izi okuyucu, kullanıcının parmak izini optik, ultrasonik veya kapasitif sensörler aracılığıyla tarayarak parmağın benzersiz özelliklerini ve desenini analiz eder. Parmak izi kayıt işlemi sırasında, kullanıcının parmağını sensöre yerleştirmesi ve birkaç saniye boyunca beklemesi gerekmektedir. Sensör, parmak izi desenini tarayarak bu desene ait benzersiz noktaları ve hatları belirler ve bunları parmak izi veri tabanına kaydeder.

İkinci olarak, parmak izi okuyucunun güvenliği ve doğruluk açısından nasıl çalıştığını göz önünde bulundurmak önemlidir. Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu, kullanıcının fiziksel parmak izini kullanarak cihazı kilitleyebilir ve açabilir. Bu, diğer güvenlik yöntemlerine (örneğin şifre veya desen kilidi) göre daha güvenli bir yol olarak kabul edilir. Çünkü her insanın parmak izi eşsizdir ve benzersiz desenler içerir. Bu nedenle, bir başkasının telefonu kilitlemesine veya açmasına olanak tanıyan bir parmak iziyle karşılaşmak neredeyse imkansızdır. Ayrıca, Huawei’nin parmak izi okuyucusu, kullanıcının parmağını taklit etmeye çalışan sahte parmaklar veya görüntülerle yanıltılmasını engellemek için canlılık algılama özelliklerine sahiptir.

  • Canlılık Algılama: Huawei parmak izi okuyucu, kullanıcının parmağının gerçekten canlı bir parmak olduğunu doğrulamak için çeşitli yöntemler kullanır. Bunlardan biri, parmağın üzerine hafif bir baskı uygulamaktır. Sensör, bu baskıyı algılayarak parmağın canlı olduğunu tespit eder. Böylece, sahte parmaklarla veya ölü parmak izleriyle yanıltılmayı engeller.
  • Hızlı Tarama: Huawei’nin parmak izi okuyucusu, parmak izini hızla ve hassas bir şekilde tarar. Bu, kullanıcının parmağını sensöre yerleştirdikten sonra hızlı bir şekilde telefonu kilitleyip açmasına olanak tanır. Böylece, kullanıcıya zamandan tasarruf sağlar ve daha rahat bir deneyim sunar.
  • Güvenli Depolama: Huawei telefonlarında parmak izi verileri cihazın kendisinde güvenli bir şekilde saklanır. Bu veriler, bir donanım veya sensör tarafından okunabilir ancak dışarıdan erişilemez. Bu sayede, kullanıcıların parmak izi bilgileri güvende tutulur ve yetkisiz erişimlerden korunur.
Avantajları Dezavantajları
– Yüksek güvenlik sağlar – Paranoid kullanıcılar için yetersiz olabilir
– Hızlı ve kullanıcı dostu bir deneyim sunar – Optik sensörler bazı koşullarda daha az doğru olabilir
– Canlılık algılama özelliği sahte parmaklarla yanıltılmayı engeller – Bazı kullanıcılar için fiziksel bir temasa ihtiyaç duyabilir

Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunları ve nedenleri

Huawei telefonlarının parmak izi okuyucuları oldukça kullanışlı bir özelliktir. Ancak bazen bu özellikle ilgili bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Bu blog yazısında, Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunların nedenleri ve çözümleri hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.

Birçok kullanıcı, Huawei telefonlarında parmak izi okuyucuyla ilgili sorunlar yaşayabilir. Bu sorunların başlıca nedeni, parmak izi okuyucunun hassas bir şekilde çalışması gereken bir teknoloji olmasıdır. Parmağınızın ıslak veya kirli olması, cihazın sensorlarının doğru şekilde okuma yapmasını engelleyebilir. Ayrıca, parmak izi okuyucunun yazılım veya donanım sorunları da sorunlara neden olabilir.

Parola kullanmanın, parmak izi okuyucu sorunlarını çözmenin bir yöntemi olabilir. Telefonunuzun parmak izi okuyucusu çalışmadığında, parolanızı kullanarak telefonunuza erişebilirsiniz. Bunun için telefonunuzun parola ekranında parolanızı girin. Ardından parolanızı kullanarak telefonunuza giriş yapabilir ve parmak izi okuyucusuyla ilgili sorunları çözmek için gerekli adımları atabilirsiniz.

Diğer bir çözüm ise parmak izi verilerini temizlemektir. Parmak izi okuyucuyla ilgili sorunlar yaşıyorsanız, parmak izi verilerinizi temizleyerek sorunu çözebilirsiniz. Bu işlemi yapmak için, telefonunuzun Ayarlar menüsüne gidin ve Parmak İzi bölümüne dokunun. Ardından kaydedilmiş parmak izlerinizi silin ve yeniden kaydederek sorunu çözmeyi deneyin.

  • Parola kullanarak telefonunuza erişme
  • Parmak izi verilerini temizleyerek sorunu çözmek
  • Telefonunuzun sistem güncellemesini kontrol edin
  • Farklı parmaklarınızı kaydederek sorunu giderme
  • Onarım merkeziyle iletişime geçmeden önce yapabilecekleriniz
Sorun Nedeni Çözüm
Parmak izi okuyucu çalışmıyor Islak veya kirli bir parmak Parolanızı kullanarak telefonunuza erişin veya parmak izi verilerini temizleyin
Parmak izi okuyucu yavaş çalışıyor Yazılım veya donanım sorunları Telefonunuzun güncellemelerini kontrol edin veya onarım merkeziyle iletişime geçin

Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunlarını çözmek için neler yapabilirsiniz?

Huawei telefon kullanıcıları için parmak izi okuyucu sorunları oldukça yaygın bir durumdur. Parmak izi okuyucunun çalışmaması veya hatalı çalışması genellikle yazılımsal veya donanımsal sorunlardan kaynaklanır. Neyse ki, bu tür sorunlar genellikle basit düzeltmelerle çözülebilir. İşte Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunlarını çözmek için yapabileceğiniz bazı ipuçları:

1. Parmak izi sensörünü temizleyin: Parmak izi sensörünü herhangi bir kir veya tozdan temizlemek, doğru çalışmasını sağlayabilir. Nazikçe bir mikrofiber bez veya hafif nemli bir bezle parmak izi sensörünü silin. Ancak, kesinlikle sert bir fırça veya kimyasal temizleyiciler kullanmaktan kaçının.

2. Parmak izlerini yeniden kaydedin: Telefonunuzdaki parmak izi verilerini silip yeniden kaydetmek, parmak izi okuyucu sorunlarını çözebilir. Ayarlar menüsünden “Parmak İzi ve Parolalar” bölümüne gidin ve kaydedilmiş parmak izlerini silin. Ardından, yeni parmak izlerinizi kaydederek sorunu gidermeye çalışın.

3. Yazılım güncellemelerini kontrol edin: Huawei telefonunuzun yazılımının güncel olduğundan emin olun. Bazı parmak izi okuyucu sorunları, yazılım güncellemeleriyle düzeltilebilir. Ayarlar menüsünden “Yazılım Güncelleme” bölümüne gidin ve mevcut güncellemeleri kontrol edin. Güncellemeler varsa, telefonunuzu güncelleyin ve sorunu kontrol edin.

4. Onarım merkeziyle iletişime geçin: Yukarıdaki adımları denedikten sonra parmak izi sorunu hala devam ediyorsa, Huawei onarım merkeziyle iletişime geçmek en iyi seçenek olabilir. Yetkili teknisyenler sorununuzu tam olarak teşhis edebilir ve gerekli onarımları yapabilir.

Sorun Çözüm
Parmak izi okuyucu çalışmıyor Parmağınızı sensörün üzerine tam olarak yerleştirin ve temizlediğinizden emin olun.
Yavaş veya hatalı çalışan parmak izi okuyucu Telefonunuzu yeniden başlatın ve güncellemeleri kontrol edin. Parmak izlerinizi yeniden kaydedin.
Parmak izi okuyucunun hiç tepki vermemesi Telefonunuzu fabrika ayarlarına sıfırlayın veya onarım merkezine başvurun.

Yukarıdaki adımları izleyerek Huawei telefonlarınızdaki parmak izi sorunlarını çoğunlukla çözebilirsiniz. Ancak, ciddi bir donanım sorunu olduğunu düşünüyorsanız, profesyonel bir teknisyene başvurmanız önemlidir. Parmak izi okuyucunuzun sorunsuz çalışması, telefonunuzun güvenliğini artıracaktır.

Parolanızı kullanarak telefonunuza erişme

Telefonlarımız artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. İşlerimizi yönetmek, iletişim kurmak, eğlenceye erişmek ve daha birçok şey için telefonlarımıza günlük olarak ihtiyaç duyuyoruz. Ancak telefonlarımızı güvende tutmak da oldukça önemli bir konu. Parolanızı kullanarak telefonunuza erişmek, telefonunuzun başkaları tarafından kullanılmasını önlemek için en temel güvenlik yöntemlerinden biridir.

Bir parola, telefonunuza erişmek için belirlediğiniz bir şifredir. Bu şifreyi doğru bir şekilde girdiğinizde, telefonunuzun kilidi açılır ve tüm işlevlerine erişebilirsiniz. Parolanızı oluştururken dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri, karmaşık bir şifre seçmek olmalıdır. Şifrenizin kolay tahmin edilebilir olmaması ve başkalarının rahatlıkla tahmin edemeyeceği bir kombinasyon içermesi önemlidir. Bu sayede telefonunuz daha güvende olacaktır.

Bir diğer önemli nokta ise parolanızı düzenli olarak değiştirmektir. Aynı parolayı uzun süre kullanmak, başkalarının şifrenizi tahmin etme veya çözme ihtimalini artırır. Bu yüzden belirli aralıklarla parolanızı değiştirmeniz, telefonunuzun güvenliğini sağlamak açısından önemlidir. Ayrıca parolanızı sadece sizinle paylaşmanız ve başkalarıyla paylaşmamanız da gerekmektedir.

  • Parolanızı oluştururken:
    • Dikkatli olun ve tahmin edilmesi zor bir parola seçin.
    • Büyük ve küçük harf, rakam ve sembollerden oluşan bir kombinasyon kullanın.
    • Parolanızı düzenli olarak değiştirin.
    • Parolanızı sadece sizinle paylaşın.
Kullanılan Parola Güvenlik Seviyesi
123456 Zayıf
abcd1234 Orta
!Pa$$w0rd! Güçlü
qwerty Zayıf
Par0la2019 Güçlü

Parmak izi verilerini temizleyerek sorunu çözmek

Parmak izi verilerini temizleyerek sorunu çözmek birçok Huawei kullanıcısı için faydalı bir yöntem olabilir. Parmak izi okuyucu, Huawei telefonların en kullanışlı özelliklerinden biridir. Ancak bazen parmak izi okuyucu sorunları ortaya çıkabilir ve telefon kilidini açmakta zorluk yaşayabilirsiniz. Bu tür bir sorunla karşılaştığınızda, parmak izi verilerini temizlemek sorunu çözmek için etkili bir adımdır.

Öncelikle, telefonunuzun ayarlar bölümüne gidin ve “Güvenlik ve Gizlilik” seçeneğini tıklayın. Ardından, “Parmak İzi ve Şifre” bölümüne girin. Bu bölümde, kaydedilmiş olan tüm parmak izi verilerinizi göreceksiniz. Sorununuzun çözümü için, tüm parmak izi verilerini silmeyi seçebilirsiniz.

Silme işleminden önce, telefonunuzun parolasını girmeniz gerekebilir. Bu, ek güvenlik önlemleri almak için yapılan bir adımdır. Telefonunuzun kilidini açmak için parolanızı girin. Daha sonra, tüm parmak izi verilerini silmek için “Tümünü Sil” veya benzer bir seçeneği tıklayın. Bu işlem telefonunuzdaki tüm parmak izi verilerini siler ve sorunu çözebilir.

  • Telefonunuzun kilidini açmak için parmak izinize güvenemiyorsanız,
  • Parolanızı kullanarak erişiminizi sağlayabilirsiniz.
  • Telefonunuzun ayarlar bölümünde “Güvenlik ve Gizlilik” seçeneğini tıklayın.
Sorun Çözüm
Telefon kilidini açmada sorun yaşama Parmak izi verilerini silme
Ek güvenlik önlemi almak Parolanın kullanılması

Telefonunuzun sistem güncellemesini kontrol edin

Telefonunuzun sistem güncellemesini kontrol etmek, cihazınızın performansını artırmak, yeni özelliklerden yararlanmak ve güvenlik açıklarını kapatmak için önemlidir. Sistem güncellemeleri, telefonunuzun işletim sisteminin yeni bir sürümü veya mevcut sürümünün bir yaması olabilir. Huawei telefonlarında sistem güncellemelerini kontrol etmek oldukça kolaydır ve bu işlemi birkaç adımda gerçekleştirebilirsiniz.

Güncellemeleri kontrol etmek için adımlar:

  1. Ayarlar uygulamasını açın.
  2. Aşağı kaydırarak “Sistem” bölümünü bulun ve tıklayın.
  3. “Yazılım güncellemeleri”ne dokunun.
  4. Cihazınızdaki güncellemeleri kontrol etmek için “Güncellemeleri kontrol et” seçeneğini seçin.
  5. Telefonunuzun güncel olup olmadığını kontrol edin. Eğer güncelleme varsa, “İndir” seçeneğini tıklayarak güncellemeyi indirin ve kurulumu tamamlayın.

Telefonunuzun sistem güncellemesini kontrol etmek, cihazınızın performansını ve güvenliğini en üst seviyede tutmanıza yardımcı olur. Bu nedenle düzenli olarak güncellemeleri kontrol etmeniz önemlidir. Ayrıca, güncellemeleri indirirken cihazınızın şarj seviyesinin yeterli olduğundan emin olun ve Wi-Fi ağına bağlı olduğunuzdan emin olun, böylece veri kullanımınızı azaltabilirsiniz.

Farklı parmaklarınızı kaydederek sorunu giderme

Birçok Huawei telefon modeli, kullanıcıların cihazlarını güvenli bir şekilde kilitlemelerine olanak tanıyan bir parmak izi okuyucu özelliğine sahiptir. Ancak bazen, telefon parmak izinizi tanımayabilir veya sorunlu bir şekilde çalışabilir. Bu gibi durumlarda, farklı parmaklarınızı kaydederek bu sorunu gidermeniz mümkündür.

Farklı parmaklarınızı kaydetmek, parmak izi okuyucunun daha fazla veriye sahip olmasını sağlar ve böylece tanınma yüzdesini artırır. Bunun için telefonun ayarlar menüsüne gidip parmak izi seçeneğini seçmeniz gerekmektedir. Ardından, hazne içine farklı parmaklarınızı kaydedebilirsiniz. Parmak izi kaydetme adımlarını takip ederek telefonunuzun test etmesine izin verin ve her seferinde parmaklarınızı farklı açılarla yerleştirin.

Bunun yanı sıra, parmak izi okuyucu sorunlarını gidermek için bir diğer ipucu da parmak izi verilerini temizlemektir. Telefonunuzun ayarlar menüsünde bulunan parmak izi kısmına gidin ve kaydedilmiş parmak izi verilerini silme seçeneğini seçin. Ardından, yeniden parmak izi kaydetme sürecine başlayabilirsiniz. Bu, parmak izi okuyucunun daha doğru çalışmasına ve sorunların giderilmesine yardımcı olabilir.

  • Farklı parmaklarınızı kaydederek parmak izi tanınma yüzdesini artırabilirsiniz.
  • Telefonunuzun ayarlar menüsünden parmak izi verilerini temizleyebilirsiniz.
Sorun Çözüm
Farklı parmaklarınızı tanımama sorunu Farklı parmaklarınızı kaydederek tanınma yüzdesini artırın.
Yavaş veya hatalı parmak izi okuma Parmak izi verilerini temizleyin ve tekrar kaydedin.

Onarım merkeziyle iletişime geçmeden önce yapabilecekleriniz

Onarım merkeziyle iletişime geçmeden önce telefonunuzdaki sorunu çözmeye çalışmak istemeniz oldukça doğal bir durumdur. Bu şekilde, zaman ve para tasarrufu yapabilirsiniz. İşte onarım merkezine gitmeden önce yapabileceğiniz bazı adımlar:

1. Sorunu Tanımlayın: İlk olarak, telefonunuzda tam olarak neyin yanlış olduğunu belirlemek önemlidir. Ekran sorunu mu var? Pil ömrü düşük mü? Telefonunuz şarj olmuyor mu? Sorunu doğru bir şekilde tanımlayarak, onarım merkezinde tamir edilmek üzere telefonunuzu teslim etmek için doğru adımları atabilirsiniz.

2. İnternetten Araştırma Yapın: Telefonunuzdaki sorunu çözmek için önce internetten araştırma yapmak iyi bir fikirdir. Birçok sorunun çözümü çevrimiçi olarak bulunabilir. İlgili forumları, blogları veya teknik destek sitelerini ziyaret ederek, telefonunuzdaki sorunun muhtemel nedenlerini ve çözümlerini öğrenebilirsiniz.

3. Kılavuzları Kontrol Edin: Telefonunuzla birlikte gelen kullanım kılavuzunu kontrol etmek, sorunu kendiniz çözebileceğiniz bazı adımlar içerebilir. İlgili bölümü bulmak ve adımları takip etmek, sorunu çözebilmeniz için size rehberlik edecektir. Kullanım kılavuzunun yanı sıra, telefon üreticisinin web sitesinde veya uygulamasında bulunan yardım sayfalarını da kontrol edebilirsiniz.

Liste:

  • Sorunu tanımlayın
  • İnternetten araştırma yapın
  • Kılavuzları kontrol edin

Tablo:

Adım Yapılacaklar
1 Sorunu tanımlayın
2 İnternetten araştırma yapın
3 Kılavuzları kontrol edin

Sık Sorulan Sorular

Huawei telefonlarında parmak izi okuyucu nasıl çalışır?

Huawei telefonlarında parmak izi okuyucu, kullanıcının parmak izini tarayarak telefonun kilidini açmak için kullanılır. Parmak izi okuyucuları genellikle telefonunun ön veya arkasında bulunur ve kullanıcının parmak izinin benzersiz özelliklerini algılayarak telefonun kilidini açar.

Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunları ve nedenleri nelerdir?

Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunları arasında algılama problemleri, yavaş yanıt verme, çalışmama veya yanlış okuma gibi sorunlar bulunabilir. Bu sorunlar genellikle teknik arızalardan kaynaklanır veya yazılım / donanım uyumsuzluğundan kaynaklanabilir.

Huawei telefonlardaki parmak izi okuyucu sorunlarını çözmek için neler yapabilirsiniz?

1. Parolanızı kullanarak telefonunuza erişin: Parmak izi okuyucu sorunlarıyla karşılaşıyorsanız, geçici bir çözüm olarak parolanızı kullanarak telefonunuza erişebilirsiniz.

2. Parmak izi verilerini temizleyerek sorunu çözmek: Ayarlar menüsünden parmak izi verilerinizi silerek, veri çakışması veya hatalı veri kaydetme gibi sorunları çözebilirsiniz.

3. Telefonunuzun sistem güncellemesini kontrol edin: Huawei’nin güncellemeleriyle birlikte parmak izi okuyucu sorunları çözülebilir. Ayarlar menüsünde sistem güncellemelerini kontrol edin ve gerekli güncellemeleri yapın.

4. Farklı parmaklarınızı kaydederek sorunu giderin: Parmak izi okuyucu, bazen tek bir parmak yerine birden fazla parmakla daha iyi çalışabilir. Farklı parmaklarınızı kaydederek sorunu giderebilirsiniz.

5. Onarım merkeziyle iletişime geçmeden önce yapabilecekleriniz: Eğer sorun devam ediyorsa, Huawei’nin onarım merkeziyle iletişime geçmekten çekinmeyin.

Hangi durumda parmak izi okuyucu kullanmak yerine parola kullanmak daha iyidir?

İlk kez parmak izi kaydedildiğinde veya parmak izi okuyucu sorunları olduğunda parola kullanmak daha iyidir. Ayrıca, teknik sorunlardan kaynaklanabilecek parmak izi okuyucu hataları durumunda, parolanızı kullanarak telefonunuza erişmek güvenli bir alternatif olabilir.

Parolanın parmak izine göre daha güvenli olmasının nedenleri nelerdir?

Parola, kullanıcı tarafından belirlenen bir şifredir ve parmak izi gibi fiziksel bir özelliğin tersine değiştirilebilir veya kopyalanabilir olmadığı için daha güvenlidir. Ayrıca, bazı kullanıcıların parmak izlerini taklit etme yeteneğine sahip olabileceği düşünülerek, parolanın parmak izinden daha güvenli olduğu kabul edilir.

Telefonda parmak izi kaydedilirken nelere dikkat edilmelidir?

Telefonda parmak izi kaydedilirken, doğru bir şekilde kaydetmek için aşağıdaki adımlara dikkat etmek önemlidir:

– Parmak izlerinin temiz ve kuru olması önemlidir.

– Parmak izi kaydetme işlemi sırasında parmağın yavaşça kaydırılması önerilir.

– Parmak izinin tamamen taranması için kaydetme işlemi sırasında parmağın konumunu değiştirmek önemlidir.

– Parmak izinin sadece parmak ucu veya serçe parmağı gibi belirli bir bölümü yerine tam yüzeyinin taranması daha iyidir.

Hangi Huawei telefonlarında parmak izi okuyucu bulunmaktadır?

Huawei’nin birçok telefon modelinde parmak izi okuyucu bulunmaktadır. Örneğin, Huawei P30 Pro, Huawei Mate 40 Pro, Huawei P40 Pro gibi üst düzey telefon modellerinde parmak izi okuyucu özelliği bulunmaktadır. Ancak, Huawei’nin bazı giriş seviyesi modellerinde parmak izi okuyucu bulunmayabilir. Telefonun belirli bir modelinde parmak izi okuyucunun bulunup bulunmadığını kontrol etmek için telefonun teknik özelliklerini incelemeniz önemlidir.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir