Yapay Zeka, zarar gören Yunan tabletlerini deşifre edebiliyor. Yapay zeka, antik yunan tabletlerin hasar gören bölümlerdeki kelimelerini keşfetmekte ve eksiklerini doldurmakta oldukça maharetli davranıyor. Ayrıca hasar görmüş tabletlerde boşluklara yerleştirilebilecek seçenekleri de sınırlayabiliyor. Böylece araştırmacıların çok fazla seçenek arasında bunalmalarının da önüne geçiyor. Bu sayede tabletlerin doğru olarak daha kısa sürede çözümlenmesi için oldukça yararlı oluyor.
Yapılan kazılarda sürekli olarak ortaya çıkarılan yüzlerce yazıt bulunuyor. Fakat ne yazık ki bu metinler yazıldıktan sonra bugüne kadar geçen uzun sürede çok fazla hasar görmüşler. Bu nedenle de üzerlerine yazılan metinlerin büyük bir bölümü kaybolmuş durumda.
Zarar gören metinlerdeki kayıp boşlukların ne olabileceğini saptamak ve bu bilginin ışığında yazıtın tümüne bakmak daha sonra da metnin tamamını ortaya çıkarmak çok zor bir çalışmadır.
Bu Yazımızda Neler Var
Tablet Çözücü Yapay Zeka Pythia
Yannis Assael ve çalışma arkadaşları 1500 -2600 yıl önce yazılmış bulunan seramik, metal ve taş yüzeylere kazınmış Yunanca metinlerdeki eksik sözcükler ya da harfler hakkında bir yorumda bulunabilmesi için bir tür yapay zeka algoritması olan sinir ağı yazılımını gerçekleştirdi.
Pythia adı verilen bu yapay zeka, 35.000 kalıpta bulunan 3 milyondan fazla sözcüğü ve sözcük kalıplarını tanıması için programlandı. Böylece Pythia kendi hafızasından seçtiği desenler ile tahrip olmuş boşluklara yerleştirilebilecek farklı kelimeleri, hasar görmemiş kelimeler ile dilbilgisi ve kalıp açısından uyumlu olabilecek şekilde 20 ayrı seçenek halinde uzmanlara sunabiliyor.
Program yapımcısı Assael çalışan uzmanların nasıl bir yardım istediğine göre programın değiştirilebileceğini de bildiriliyor.
Yapay Zeka Pythia Uzmanlardan Daha Başarılı
Pythia test edilirken eski Yunana ait bir ismin dokuz harfini bulmasını istendi. Pythia boşluklara gelmesi gereken harfleri doğru olarak buldu.
Yapay zeka Pythia’dan 2949 adet hasar bulunan bir tablette boşlukları doldurması istendi. Yapılan çalışma sırasında da bu konuda deneyimli uzmanların yapay zekadan % 30 oranında daha fazla hata yaptığı görüldü.
Uzmanlar 50 adet boşluğa gelebilecek deseni tahmin edebilmek için toplam 2 saat süreye ihtiyaç duyarken, Pythia bu işlemi saniyeler içinde tamamlayabildi.
Restorasyon çalışmalarında yapay zeka kullanımı, antik dünyanın ekonomik ve sosyal açıdan ne durumda olduğuna dair ciddi anlamda detaylı bilgiler edinilmesini sağlıyor.
Yine de henüz yapay zeka bu konuda insanlar olmadan bütün metnin kendi kendine çözümünü sağlayabilecek durumda değil. Daha çok gözden kaçan ayrıntılara dikkat çekmek için yararlı oluyor.